Inleiding
Wanneer de zwangerschap niet loopt zoals het moet kan een verloskundige of een gynaecoloog de beslissing nemen om een ingreep te verrichten, de keizersnede. De keizersnede behelst een operatie waarbij de baby geboren wordt via de buikwand. Deze operatie heeft de duur van ongeveer drie kwartier, en na het eerste kwartier wordt (als alles voorspoedig verloopt) de baby ter wereld gebracht.
Redenen voor een keizersnede
Een natuurlijke geboorte heeft altijd de voorkeur, want een keizersnede operatie kan complicaties met zich meebrengen. Ook is de herstel periode langer dan bij een normale bevalling. Maar soms kan het niet anders. Redenen waarvoor de verloskundige of gynaecoloog kan kiezen voor een keizersnede zijn:
- Je kindje ligt in een stuitligging
- De placenta ligt niet goed, namelijk voor de baarmoedermond.
- Je bekken zijn te nauw voor de geboorte van je kindje (met name het hoofdje)
- Een virale infectie in het baringskanaal
- Andere oorzaken die de gezondheid van je baby in gevaar brengen
- Bij een zwangerschap van meerlingen (3 of meer) wordt vaak gekozen voor een keizersnede
- Ontsluiting blijft uit en het kunstmatig opwekken ervan lukt ook niet
- De fysieke gezondheid van moeder is niet voldoende om een bevalling te doorstaan
Alvorens de keizersnede begint wordt je eerst medisch onderzocht, men wil de situatie van je gezondheid weten. Ook zal er naar je longen en hart geluisterd worden en zal er een bloedonderzoek worden uitgevoerd. De gynaecoloog zal je verder laten kiezen hoe je verdooft wilt worden: via een narcose of met een ruggenprik. Het voordeel van een keizersnede met ruggenprik is dat je de geboorte van je kindje zelf bewust kunt meemaken. Bij een ruggenprik worden je onderbuik en lichaam gevoelloos. Het kan zelfs zijn dat een klein deel van je bovenlichaam ook verdooft is, hierdoor gaat ademhalen iets moeilijker. Maar het kan verder geen kwaad.
Bij sommige ziekenhuizen bestaat de mogelijkheid om een kijkje te nemen op de afdeling waar je voor en na de operatie komt te liggen. Houdt rekening met het feit dat je op de dag dat de ingreep verricht wordt je minstens 6 voor de operatie niets meer mag eten of drinken.
De operatie – de geboorte via de keizersnede
Meestal begint de gynaecoloog met de “bikinisnede”, deze horizontale snede is 10 tot 15 centimeter lang en wordt uitgevoerd vlak boven het schaambeen in boven het schaamhaar. Het kan ook wel eens voorkomen dat gekozen wordt voor een verticale snede. Het onderhuids vet en het verstevigend bindweefsel wordt doorgesneden. De buikspieren (die naar beneden lopen) schuift de gynaecoloog opzij. Nadat de gynaecoloog de buikholte heeft geopend wordt de blaas die deels over de baarmoeder ligt verlegt naar beneden.
Vervolgens snijdt de 
gynaecoloog de baarmoeder open.
Nu komt het moment dat het kindje “geboren” wordt. De gynaecoloog haalt de baby uit de baarmoeder en dan wordt de navelstreng doorgeknipt. Bij een normale bevalling mag de papa dit doen, maar omdat de buik open ligt, is de kans op infecties van buitenaf erg groot. De gehele operatie moet steriel blijven.
Vervolgens krijgt de moeder een antibioticum en een medicijn om de baarmoeder te laten samentrekken toegediend via het infuus. Na de geboorte van de placenta (moederkoek) zal de gynaecoloog de baarmoeder en de lagen van de buikband weer dicht hechten.
Nazorg na de keizersnede
Nadat de operatie is voltooid en het kindje geboren is via de keizersnede, gebeuren er nog een aantal controles bij de moeder zoals de polsslag, het bloedverlies en de bloeddruk. Ook wordt de hoeveelheid urine van de moeder goed in de gaten gehouden. Mocht het nodig zijn dan krijgt de moeder extra vocht toegediend via het infuus.
Als je gekozen hebt voor een ruggenprik dan zul je toch nog even geduld moeten hebben want de verdoving in de benen is de komende uur nog niet uitgewerkt.
Na een tijdje komt beetje bij beetje komt het gevoel langzaam weer terug.
Na de operatie zul je je de eerste dagen nog zwak voelen, maar dat wordt langzaam weer beter. Ook kan het zijn dat je nog krampen voelt in de onderbuik en zal de wond nog pijn doen.
Pijn aan de wond
Het zal je opvallen dat de pijn zich niet alleen rond het zichtbare litteken bevind maar ook hoger. De reden hiervan is dat de onderhuidse snede verticaal loopt, van het schaambeen tot aan de navel. De onderhuidse hechtingen zijn gemaakt van zelfoplossend materiaal dus je buikt hoeft niet weer open gemaakt te worden om de hechtingen eruit te halen. De hechtingen (of nietjes) aan de buitenkant van de buik worden meestal na een week verwijderd.
Voor de pijn aan de wond zal pijnstillers gegeven worden of als het heel erg is, krijg je morfine toegediend tegen de pijn (de dosering hiervan kun je dan zelf bepalen via een “afstandbediening”).
Na een of twee dagen komen de darmen weer op gang, dit kan misselijkheid met zich mee brengen. Je kunt het beste kleine porties licht verteerbaar voedsel nuttigen na de operatie om de spijsvertering langzaam weer op gang te brengen.
Naar huis
Meestal wordt je binnen een week ontslagen van het ziekenhuis. De factoren die hierbij meespelen zijn jouw herstel en gezondheid, de gezondheid van je kindje en dit situatie thuis. Houdt er rekening mee dat de tijd die je doorbrengt in het ziekenhuis meetelt als ‘kraamzorg’ tijd. Dus hoe langer je in het ziekenhuis blijft, des te minder lang krijg je kraamzorg thuis. In sommige gevallen wordt de kraamzorg thuis verlengd, het kan zelfs zijn dat het ziekenhuis of je zorgverzekering de aanvullende kraamzorg vergoed. Informeer hier van te voeren naar.
Herstellen via een keizersnede duurt veel langer dan herstellen van een reguliere bevalling. Je hebt immers te maken met een flinke wond (in meerdere lagen) in de buik. Vermoeidheid speelt in het herstel vaak een rol. Het voordeel van de dagen in het ziekenhuis gelegen te hebben is dat je al een (groot) deel van de kraamvisite in het ziekenhuis hebt gehad zodat je thuis lekker van de rust kunt genieten.
De papa en de kraamverzorgster zullen het huishouden op zich moeten nemen. Ook zal het verschonen van de luiers een mooie taak zijn voor de (kersverse) papa, dit zal hij toch eens onder de knie moeten krijgen!
Rekkende bewegingen bijv. bij het ophangen van de was, ramen zemen en iets ophangen boven uw macht (jas aan de kapstok) is de eerste weken af te raden.
Bukken en zware dingen optillen is niet verstandig, bijv. de wasmand, de vuilniszak legen en dweilen. De baby mag u wel tillen.
Stofzuigen is een van de meest belastende huishoudelijke taken. Dit raden wij de eerste weken af.
Ga de eerste weken niet fietsen, dit is een grote belasting voor de buik en wond.
Autorijden en het dragen van een strak zittende gordel geeft grote druk op de wond. U zit met autorijden in elkaar waardoor u meer last kunt krijgen van de wond en het litteken.
Wanneer uw litteken rood, gezwollen en pijnlijk is, kan dit een teken zijn dat u teveel lichamelijke arbeid heeft verricht.
Zolang u nog vloeit (ongeveer 6 weken) raden wij u af gemeenschap te hebben, te zwemmen of uitgebreid in bad te gaan. Ook kunt u beter nog geen tampons gebruiken.
De gynaecoloog bespreekt met u het gebruik van anticonceptie en wanneer het mogelijk is om weer geslachtsgemeenschap te hebben. Het geven van volledige borstvoeding is geen garantie voor anticonceptie.
Revalidatie adviezen
- Voorkom de eerste weken handelingen waarbij je iets moet ophangen boven je macht, denk hierbij aan het ophangen van de was, het zemen van de ramen.
- Fietsen is in de eerste weken ook geen goed idee, hiermee belast je namelijk je buik.
- Vermijd de eerste week autorijden, want de strak zittende gordel kan een grote druk op de wond uitoefenen waardoor je nog meer last kunt krijgen van de wond.
- Vermijd stofzuigen, dit is erg arbeidsintensief, je moet hiervoor vaak grote belasting op je buik uitoefenen (laat de papa maar stofzuigen!).
- Seksuele gemeenschap, zwemmen en in bad gaan kun je de eerste 2 weken ook beter niet doen. Voorzichtig douchen kan wel, overleg dit even met je kraamzorg of gynaecoloog als je hierover twijfelt.
- Is het litteken gezwollen, pijnlijk en rood? Dan heb je toch teveel fysieke arbeid verricht. Probeer het rustig aan te doen.
